SEKURYTYZACJA MIGRACJI W POLSCE A KWESTIA UKRAIŃSKICH UCIEKINIERÓW WOJENNYCH PO AGRESJI ROSJI NA UKRAINĘ (2022 R.)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.34813/12coll2025

Słowa kluczowe:

sekurytyzacja, Polska, wojna w Ukrainie, uchodźcy

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie, w jaki sposób kwestia migracji oraz migrantów przedstawiona została społeczeństwu polskiemu przez podmioty polityczne przed i po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Przyjmując, że zjawisko migracji stanowi zagrożenie dla państwa i jego obywateli, ważne wydaje się ukazanie sposobów uzasadniania konieczności użycia konkretnych instrumentów przez podmioty polityczne w celu przeciwdziałania zagrożeniom związanym z migracją oraz migrantami. Hipoteza badawcza stanowi, że w przypadku Polski mamy do czynienia z dwoma odmiennymi podejściami do migracji. Pierwszy z nich dotyczy migrantów z Bliskiego Wschodu oraz Afryki Północnej, którzy przedstawiani są jako zagrożenie dla państwa i społeczeństwa. Z kolei drugi wiąże się z uciekinierami wojennymi i migrantami z Ukrainy i uwzględnia pozytywny aspekt migracji. W procesie badawczym wykorzystano podejście deskryptywno-eksplanacyjne i zastosowano analizę materiału źródłowego, a także wtórną analizę danych zastanych (zarówno jakościowych, jak i ilościowych). Istotne miejsce wśród materiału źródłowego zajęły prace autorów zajmujących się tematyką sekurytyzacji migracji oraz raporty z badań opinii publicznej (CBOS).

Bibliografia

Amnesty International. (2014). Ludzkie koszty budowy Twierdzy Europa: łamanie praw człowieka na granicach zewnętrznych UE. https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/02/Ludzkie_koszty_budowy_Twierdzy_Europa_2014.pdf

Barker, J. P. (2012). Turkish Religious Identity and the Question of European Union Membership. http://www.culturaldiplomacy.org/academy/content/pdf/participant-papers/2012-04-ankara/Turkish-Religious-Identity-and-the-Question-of-European-Union-Membership--J-Paul-Barker.pdf

Bertram, Ł., Jędrzejek, M. (2015, 14 października). Islamskie hordy, azjatycki najazd, socjalny dżihad. Jak polskie media piszą o uchodźcach?. Kultura liberalna. Obserwatorium Debaty Publicznej. https://obserwatorium.kulturaliberalna.pl/raport/islamskie-hordy-azjatycki-najazd-socjalny-dzihad-jak-polskie-media-pisza-o-uchodzcach-uchodzcy/

Bielecka-Prus, J. (2020). Obraz imigrantek z Ukrainy w polskim dyskursie prasowym. Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2(176), 177–200.

Bujak, P. (2014). Polityczne spory o upamiętnienie zbrodni na Wołyniu w polskim parlamencie, Pogranicze. Polish Borderland Studies, 2(1), 90–99.

Buzan, B, Diez, T. (1999). The European Union and Turkey, Survival. Global Politics and Strategy, 41(1), 41–57.

Buzan, B., Waever, O., Wilde de J. (1998). Security a New Framework for Analysis, Lynne Rienner Publishers.

Castles, S., Miller, M.J. (2011). Migracje we współczesnym świecie, PWN.

CBOS. (2015a). Polacy wobec problemu uchodźstwa.

https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_081_15.PDF

CBOS. (2015b). Stosunek do uchodźców po atakach terrorystycznych w Paryżu.

https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_172_15.PDF

CBOS. (2017). Stosunek Polaków do przyjmowania uchodźców.

https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_001_17.PDF

CBOS. (2020). Stosunek do innych narodów.

https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_031_20.PDF

CBOS. (2022). Polacy o wojnie na Ukrainie.

https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_123_22.PDF

Commander, W., O’Neill, P. E. (2006). The European Union and Migration: Security versus Identity?, Defence Studies, 6(3), 322–350.

Dziennik Ustaw 2021 r. poz. 1612. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego.

Frontex. (2022). Czym jest Frontex?. https://frontex.europa.eu/pl/o-nas/czym-jest-frontex-/

Głowiak, K. (2021). Stosunek Polaków do przyjmowania uchodźców przed i w warunkach europejskiego kryzysu migracyjnego. Historia i Polityka, 35(42), 147–162, https://doi.org/10.12775/HiP.2021.009

Gyelnik, T. (2021). Borders, De-borderization and Migration Narratives, Przegląd Strategiczny, 14, 127–143, https://doi.org/10.14746/ps.2021.1.8

Hyndle-Hussein, J. (2021). Kryzys migracyjny na Litwie.

https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2021-07-23/kryzys-migracyjny-na-litwie

Jędrzejczyk-Kuliniak, K. (2017). Wymiary antagonizowania się kultur. Sekurytyzacja kryzysu migracyjnego. Multicultural Studies, 2, 13–27, https://doi.org/10.23734/mcs.2017.2.013.027

Kania, M. (2018). Wielkie wyzwania wielkiej koalicji w Niemczech, https://zbn.inp.uj.edu.pl/analizy/-/journal_content/56_INSTANCE_L0OIGPRBo7bv/92718966/139041444

Kolewska, M. (2018, 12 stycznia). Pawło Klimkin: „Polscy politycy mówią o Ukraińcach jako uchodźcach. To kompletna bzdura”. WP Wiadomości. https://wiadomosci.wp.pl/pawlo-klimkin-polscy-politycy-mowia-o-ukraincach-jako-uchodzcach-to-kompletna-bzdura-6208451119437441a

Konieczna, J. (2019). Polacy-Ukraińcy, Polska-Ukraina. Paradoksy stosunków sąsiedzkich. https://www.batory.org.pl/doc/paradoksy.pdf

Legut, A., Pędziwiatr, K. (2018). Sekurytyzacja migracji w polityce polskiej a zmiana postaw Polaków wobec uchodźców. W: R. Jończy (red.), Sami swoi? Wielokulturowość we współczesnej Europie (s. 41–51). Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Liszkowska, D. (2017). Societal security szkoły kopenhaskiej a kwestia imigrantów muzułmańskich w Unii Europejskiej, Studia i Analizy Europejskie, 15, 15–25.

Mikulska-Jolles, A. (2019). Kto kształtuje politykę migracyjną i integracyjną w Polsce? Analiza interesariuszy. Heinrich Böll Stiftung Warszawa. https://pl.boell.org/sites/default/files/analiza_interesariuszy_pl_2.pdf

Mikulska-Jolles, A. (2020). Fake newsy i dezinformacja w kampaniach wyborczych w Polsce w 2019 roku - raport z obserwacji. Obserwatorium Demokracji. https://obserwatoriumdemokracji.pl/wp-content/uploads/2020/02/Fake-newsy-i-dezinformacja_final-1.pdf

Perni, O. (2001). Migration Flows, Societal Security and EU’s Integration Process. The Spanish Case. http://www.ugr.es/~ceas/Multiculturalismo/Migration%20Flows.pdf

Rozbicka, R. (2018). Imigrant, czy uchodźca? Wizerunek Ukraińców mieszkających w Polsce na podstawie tygodników opiniotwórczych: „Do Rzeczy”, „Newsweek Polska” i „Tygodnik Powszechny” w latach 2014–2016. W: M. Lubicz Miszewski (red.), Imigranci z Ukrainy w Polsce. Potrzeby i oczekiwania, reakcje społeczne, wzywania dla bezpieczeństwa (s. 43–60). Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 października 2021 r. w sprawie przedłużenia stanu wyjątkowego wprowadzonego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1788).

Siwak, K. (2016). Urząd do spraw Cudzoziemców. Gov. https://www.gov.pl/web/udsc/raport-roczny-OM-2016

Siwak, K. (2021). Cudzoziemcy w Polsce po 2020 r. Gov.

https://www.gov.pl/web/udsc/cudzoziemcy-w-polsce-po-2020-r.

Skiba, J. (2016). „Pragmatycznie, a nie ideologicznie” - o polityce migracyjnej Polski, rozm. przepr. R. Stefańska, M. Szulecka. Biuletyn Migracyjny, 55, 2–4. http://biuletynmigracyjny.uw.edu.pl/55-grudzien-2016/%E2%80%9Epragmatycznie-a-nie-ideologicznie%E2%80%9D-o-polityce-migracyjnej-polski

Sobczak, K. (2022, 2 marca). Jest rozporządzenie – ograniczenia na granicy z Białorusią do końca czerwca. Prawo. https://www.prawo.pl/samorzad/ograniczenia-na-granicy-z-bialorusia-do-30-czerwca-2022r,511733.html

Sobieraj, J. (2022, 3 marca). Wojna w Ukrainie – skala i recepcja ukraińskiej migracji do Polski. Instytut Nowej Europy. https://ine.org.pl/wojna-w-ukrainie-skala-i-recepcja-ukrainskiej-migracji-do-polski/

Stępka, M. (2021). Sekurytyzacja migracji na przykładzie polskich strzeżonych ośrodków dla cudzoziemców. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.

https://interwencjaprawna.pl/sekurytyzacja-migracji-na-przykladzie-polskich-strzezonych-osrodkow-dla-cudzoziemcow/

Stępka, M. (2022). Identifying Security Logics in the EU Policy Discourse The „Migration Crisis” and the EU. Springer.

Sydow, K. (2016, 25 lipca). Troska, strach, wrogość. Dyskurs o uchodźcach i migrantach w Polsce i Niemczech. Heinrich Böll Stiftung Warszawa.

https://pl.boell.org/pl/2016/07/25/troska-strach-wrogosc-dyskurs-o-uchodzcach-i-migrantach-w-polsce-i-niemczech

Śliwa, Z., Olech, A. (2022). Migracje i kryzys na granicy polsko-białoruskiej. Instytut Nowej Europy. https://ine.org.pl/migracje-i-kryzys-na-granicy-polsko-bialoruskiej/

Troszyński, M. (2019). Ukraina i Ukraińcy w polskich mediach społecznościowych. W: P. Tyma (red.), Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce Analiza dyskursu (s. 49–76), Związek Ukraińców w Polsce.

Tutak, G. (2023). Polityka integracyjna cudzoziemców w Polsce – znaczenie, aspekty prawne, instrumenty, Transformacje, 1(116), 1–22.

Urząd do Spraw Cudzoziemców. (2021, 14 grudnia). 300 tys. obywateli Ukrainy z ważnymi kartami pobytu. Gov. https://www.gov.pl/web/udsc/300-tys-obywateli-ukrainy-z-waznymi-kartami-pobytu

Wæver, O. (1995), Securitization and Desecuritization. W: R. D. Lipschutz (Ed.), On Security (s. 46–86.). Columbia University Press.

Wicha, T. (2021). The imposition of the state of emergency on the part of Poland in 2021 due to the border migration crisis with Belarus. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M, VI, 83–96. https://doi.org/10.17951/bc.2021.6.4.83-96.

Wodzicki, M. (2022). Uchodźcy z Ukrainy w Polsce Wyzwania i potencjał integracji. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/pl/Documents/Reports/pl-Uchodzcy-z-Ukrainy-w-Polsce-Report.pdf

Wójcik-Adamska, K. (2022, 13 kwietnia). Uchodźca bez dokumentu nie może opuścić Polski. Legalis. https://legalis.pl/uchodzca-bez-dokumentu-nie-moze-opuscic-polski/

Zdulski, K. (2020, 16 lutego). Reakcja Unii Europejskiej na kryzys migracyjny. Dlaczego wspólnota nie podołała wyzwaniu?. Wielka Historia. https://wielkahistoria.pl/reakcja-unii-europejskiej-na-kryzys-migracyjny-dlaczego-wspolnota-nie-podolala-wyzwaniu/

Pobrania

Opublikowane

2025-05-12

Numer

Dział

Artykuły